Finlandia Coraz grubsze drzewa w lasach Niemcy Plantacyjne uprawy roślin drzewiastych Meklemburgia-Pomorze Przednie, Niemcy Certyfikowany pedagog leśny w każdym nadleśnictwie Nadrenia-Palatynat,Niemcy Pakt solidarnościowy na rzecz elektrowni wiatrowych w lasach

Finlandia

Coraz grubsze drzewa w lasach

W wyniku praktyk stosowanych w gospodarce leśnej liczba drzew grubych (pierśnica ≥ 30cm) wzrosła w fińskich lasach przeszło dwukrotnie. Drzewa grube stanowią obecnie 1/5 zapasu fińskich lasów. Jest to ilość równoważna 415 mln m3 drewna. W latach 60. XX w. drzewa grube stanowiły 15% zapasu.

Od lat 50. XX w. miąższość grubych świerków i grubych drzew liściastych wzrosła w Finlandii czterokrotnie. Obecnie grube drzewa stanowią 1/4 całkowitego zapasu świerków. Inaczej jest w przypadku sosny: udział drzew grubych w zapasie sosen nieco się zmniejszył. Ogólnie w lasach Finlandii jest obecnie więcej drzew liściastych.

Przyczyny tego procesu wyjaśnia Kari T. Korhonen, naukowiec z Fińskiego Instytutu Badawczego Leśnictwa: – W latach 50. XX w. fińskie lasy wyglądały zupełnie inaczej niż dziś. W tamtych czasach znaczą część lasów stanowiły tzw. lasy przerębowe, w których duże drzewa były od dziesięcioleci usuwane w trybie ciągłym. Wiek większości drzewostanów mieścił się w granicach 40–80lat. Wprowadzone po latach 50. metody gospodarki leśnej nie dopuszczają już tego typu cięć selekcyjnych. Przerębowy sposób zagospodarowania lasu został zastąpiony sposobem zrębowym. Celem trzebieży jest usuwanie drzew gorszej jakości. Obecnie obowiązująca fińska ustawa o lasach określa, że użytkowanie rębne drzewostanu może mieć miejsce najwcześniej wtedy, gdy przeciętna pierśnica wynosi od 25 do 28 cm w zależności od warunków siedliskowych.

Inną przyczyną wzrostu odsetka grubych drzew jest fakt, że część fińskich właścicieli lasów, mając na uwadze maksymalną rentowność swoich gospodarstw leśnych, pozostawia drzewostany dłużej na pniu w celu uzyskania grubszych dymensji drewna. Udział cenniejszego surowca tartacznego w masie wyrabianych sortymentów jest bowiem wówczas znacząco większy. Ok. 70% dochodów ze sprzedaży drewna, czerpanych przez fińskich właścicieli lasów, przypada na drewno tartaczne, reszta – na drewno typu papierówki.

Następną przyczyną wzrostu liczby drzew grubych w fińskich lasach jest to, że rozmiar pozyskania jest mniejszy od etatu cięć. Roczny przyrost zapasu lasów Finlandii sięga 103 mln m3. Maksymalne pozyskanie drewna, dopuszczalne w ramach zrównoważonej gospodarki leśnej, wynosi 70 mln m3. Tymczasem w 2010 r. rzeczywiste pozyskanie drewna w Finlandii osiągnęło poziom zaledwie 55 mln m3.

Korhonen, który kieruje pracami projektowymi związanymi z Narodową Inwentaryzacją Lasów w Finlandii, informuje, że dane inwentaryzacyjne wyraênie wskazują na młody wiek i niedużą pierśnicę drzew w drzewostanach sosnowych, będącą wynikiem niewielkiej intensywności cięć pielęgnacyjnych. Drzewostany sosnowe stanowią znaczną część lasów w wieku do 40 lat (efekt wcześniejszego preferowania sosny w odnowieniach).

Źródło: www.forest.fi

Niemcy

Plantacyjne uprawy roślin drzewiastych

Zgodnie z prognozami naukowymi Niemcy, w bliskiej przyszłości, muszą się liczyć z deficytem drewna rzędu 30 mln m3. W związku tym eksperci coraz więcej uwagi poświęcają plantacyjnym uprawom energetycznych roślin drzewiastych o krótkich cyklach produkcyjnych, zakładanym na gruntach rolnych. Obecnie w całych Niemczech jest jednak zaledwie 5 tys. ha takich plantacji. Niemieccy rolnicy rzadko decydują się na zakładanie plantacji roślin drzewiastych przede wszystkim ze względu na stosunkowo długi, bo 20-letni, okres zajęcia pola pod uprawę plantacyjną. Rolnicy liczą bowiem, że w tym czasie wzrosną ceny zbóż i rzepaku, toteż uprawa tych roślin będzie się im bardziej opłacała.

Te gospodarstwa, które zakładają plantacje energetycznych roślin drzewiastych, motywują to głównie produkcją surowca na własne potrzeby grzewcze oraz dywersyfikacją źródeł przychodów. W praktyce sprawdzają się zwłaszcza pasowe uprawy gatunków drzew szybkorosnących. Uprawy takie nie tylko dostarczają drewna energetycznego, lecz również pełnią funkcje ekologiczne i przeciwerozyjne.

Uprawianiem energetycznych roślin drzewiastych zaczynają się też zajmować zakłady energetyczne. Szukają one w całych Niemczech powierzchni do wydzierżawienia pod uprawę roślin energetycznych, które dostarczają surowca wykorzystywanego do opalania elektrowni. Okres dzierżawy wynosi co najmniej 15 lat. Zakłady energetyczne starają się zakładać możliwie dużo plantacji roślin drzewiastych w poszczególnych regionach, aby móc efektywnie eksploatować specjalistyczne maszyny do pozyskiwania drewna energetycznego.

Źródło: www.forstpraxis.de

Meklemburgia-Pomorze Przednie, Niemcy

Certyfikowany pedagog leśny w każdym nadleśnictwie

Do roku 2013 w każdym nadleśnictwie Lasów Krajowych Meklemburgii-Pomorza Przedniego (LFMV) ma działać certyfikowany pedagog leśny. Aby osiągnąć ten cel, przedsiębiorstwo prowadzi od września 2011 r. własny kurs pedagogiki leśnej. Program kursu, odpowiadający ogólnoniemieckim standardom, obejmuje także praktykę, której miejsce kursanci mogą sami wybrać. W obecnej, pierwszej edycji kursu uczestnicząjedynie pracownicy nadleśnictw LFMV. W przyszłości w kursie będą mogły brać udział także osoby spoza przedsiębiorstwa.

LFMV podlega landowemu Ministerstwu Rolnictwa, Środowiska i Ochrony Konsumentów, gospodarując w lasach państwowych Meklemburgii-Pomorza Przedniego (170 tys. ha) i świadczy usługi związane z gospodarką leśną, jak również wykonuje zlecane przez land zdania publiczne, które są finansowane w ramach dotacji celowych. Przedsiębiorstwem kieruje jednoosobowy zarząd (prezes LFMV). Nadleśnictwa(29 jednostek) podlegają bezpośrednio prezesowi.

Źródło: www.forstpraxis.de

Nadrenia-Palatynat, Niemcy

Pakt solidarnościowy na rzecz elektrowni wiatrowych w lasach

Lasy Krajowe Nadrenii-Palatynatu, które gospodarują w lasach państwowych tego kraju związkowego (215tys.ha), przystąpiły do samorządowego paktu solidarnościowego na rzecz elektrowni wiatrowych w lasach. – Tym samym wzmacniamy partnerstwo landu i gmin, mając na celu stymulowanie rozwoju energetyki odnawialnej i zwiększenie wartości produkcji na obszarach wiejskich – tłumaczy Ulrike Höfken (na zdjęciu), minister środowiska, rolnictwa, wyżywienia, winogrodnictwa i leśnictwa w rządzie Nadrenii-Palatynatu.

Spośród wszystkich 1125 energetycznych instalacji wiatrowych w Nadrenii-Palatynacie co dziesiątaznajduje się na obszarze leśnym. Gminy, na terenie których rosną lasy nadające się do umieszczania instalacji, wpłacają określoną część wpływów z wydzierżawiania swoich powierzchni pod elektrownie wiatrowe do wspólnej kasy. Gromadzone fundusze są rozdzielane między wszystkie gminy będące członkami paktu solidarnościowego. Dzięki temu z energetyki wiatrowej mogą profitować także te gminy, na których terenie nie ma miejscodpowiednich na lokalizację elektrowni wiatrowych. W samorządowym stymulowaniu rozwoju energetyki wiatrowej Nadrenia-Palatynat stanowi awangardę w skali całych Niemiec, stając się tym samym wzorem do naśladowania.

Lasy w uzgodnieniu z landowym Ministerstwem Finansów postanowiły odprowadzać do samorządowego funduszu solidarnościowego 30% swoich wpływów z wydzierżawiania powierzchni leśnych pod parki wiatrowe. Celem rządu Nadrenii-Palatynatu jest wykorzystanie 2% powierzchni leśnej landu na potrzeby energetyki wiatrowej. Lasy Krajowe są największym właścicielem lasów w Nadrenii-Palatynacie.

Źródło: www.forstpraxis.de

Opr. A.S