Jeszcze kilka lat temu w Finlandii brakowało operatorów harwesterów i zainteresowanie kształceniem w tym kierunku było niewielkie. Obecnie problem ten nie istnieje: w ostatnim roku szkolnym osiem fińskich szkół kształcących operatorów maszyn leśnych przyjęło 430 nowych uczniów.– Jeśli ktoś ma kwalifikacje operatora harwestera, może być pewien pracy. Nie każdy chce jednak pracować w leśnictwie. Ale to jest strata dla tej gałęzi gospodarki, nie dla kraju – mówi Jouni Suoheimo, doradca fińskiej Narodowej Komisji Edukacji.

Kwalifikacje operatora harwestera są tak popularne dlatego, że ich nabycie otwiera drogę do obsługi praktycznie wszelkiego sprzętu. Wykwalifikowani operatorzy harwesterów pracują np. przy obsłudze żurawi hydraulicznych w stoczniach.

Podstawową przyczyną rezygnowania przez młodych operatorów harwesterów z pracy w lesie jest osamotnienie. Siedzenie samemu w maszynie leśnej dzień za dniem jest trudne do wytrzymania dla młodego człowieka, zwłaszcza zimą, kiedy szybko robi się ciemno. Młodzi operatorzy harwesterów często odchodzą z pracy w lesie już po roku.

W Finlandii zaczynają się jednak pojawiać problemy kadrowe w nowych działach gospodarki leśnej. Brak jest mianowicie chętnych do kształcenia się w takich specjalnościach jak produkcja energii pochodzenia leśnego i przerób drewna, pomimo że w przyszłości niewątpliwie będzie zapotrzebowanie na specjalistów w tych dziedzinach. Szkoły zmuszane są do ograniczania swojej oferty kształcenia, a niektóre specjalności są nawet likwidowane.

Produkcja energii pochodzenia leśnego to nowy element programu zawodowego kształcenia leśnego w Finlandii. W ramach tego przedmiotu uczniowie zapoznają się nie tylko z produkcją zrębków leśnych czy innych leśnych wyrobów energetycznych, lecz również z eksploatacją instalacji elektrociepłowniczych o mocy do jednego megawata. Liczba zainteresowanych tą specjalnością nie przekracza jednak 30 osób rocznie. Tymczasem zapotrzebowanie na fachowców w dziedzinie produkcji energii pochodzenia leśnego szacowane jest już na setki osób.

W 1998 r. w Finlandii wyrobiono ok. 800 tys. m3 zrębków leśnych, w ubiegłym roku – 4,6 mln m3. Jednym z celów fińskiego Narodowego Programu Leśnego jest produkcja 12 mln m3 zrębków leśnych rocznie najpóźniej w 2020 roku. Aby cel ten osiągnąć, potrzebnych będzie dodatkowo 5 tys. odpowiednio wykwalifikowanych robotników.

Sam na sam z maszyną, odosobnienie, dzień podobny do dnia. Nie każdy młody operator harwestera to wytrzyma. Spora część z nich odchodzi z pracy w lesie już po roku