Nadleśnictwo Zwoleń – Ziemia Jana Kochanowskiego t. I–II

Nadleśnictwo Zwoleń – Ziemia Jana Kochanowskiego t. I–II

Zamierzeniem autora, co mu się udało, było udokumentowanie historii Nadleśnictwa Zwoleń (RDLP w Radomiu) i prowadzonej przez tę jednostkę gospodarki leśnej w kontekście regionu. Stąd nieprzypadkowo w tytule znalazł się dopisek „Ziemia Jana Kochanowskiego”.

Zwoleń i okolice, jak wiadomo, przez kilka wieków były związane z rodziną Kochanowskich. I choć w historii własności lasów ostatnich dwóch wieków, które obejmuje monografia, nie występuje scheda po Kochanowskich, to jednak ich dawna bytność stała się w kolejnych stuleciach mocnym akcentem kulturowym współkształtującym miejscowe środowisko, w tym leśnictwo.

Autor sięgnął do korzeni zorganizowanego leśnictwa na tym terenie, a więc do 1826  r., kiedy to powstało leśnictwo Zwoleń, protoplasta obecnego nadleśnictwa. Jedną z największych wartości historycznych wydobytych w monografii stała się bardzo bogata i dynamicznie zmieniająca się struktura własnościowa. Tutejsze lasy – co udokumentował autor – były wręcz poszatkowane, nie tylko między dobra królewskie i prywatne, ale nawet w obrębie własności kościelnych. Tu mieli swoje majątki leśne biskupstwo krakowskie, klasztor sieciechowski, a także benedyktyni świętokrzyscy.

Bogatą zawartość merytoryczną monografii autor zawdzięcza umiejętności dotarcia do licznych źródeł historycznych. Nieocenioną kopalnią wiedzy na temat gospodarki leśnej stały się XIX-wieczne zbiory zgromadzone w Archiwum Państwowym w Radomiu, archiwa LP oraz BULiGL. Dzięki nim stało się możliwe zestawienie i prześledzenie zmian w stanie zwoleńskich zasobów leśnych na przestrzeni wielu dziesięcioleci, a także udało się ustalić personalia i dokonania wielu leśników różnych pokoleń.

Istotnym akcentem monografii jest okazany sentyment autora do zwoleńskich lasów, w których zaczynał pracę zawodową i uzyskiwał pierwsze awanse. W przedmowie napisał, że wydanie to traktuje jako formę podzięki za życzliwość, której doświadczył w Zwoleniu od przełożonych i koleżeństwa.

Emilian Szczerbicki